De tijd is nu
Nederland bevindt zich in een ongekende tijd door corona, alle negatieve gevolgen daarvan zijn u inmiddels vast wel bekend. Dat deze tijd ook unieke kansen biedt hoor je minder, toch is het zo.
Momenteel zijn er in Nederland ruim 300.000 woningen te weinig. Een nieuw bouwplan dat 1 miljoen woningen moet opleveren tot 2030, waarvan de helft in de Randstad, stokt. Dit is te wijten aan een combinatie van factoren; corona heeft een vertragende werking, de bestaande stikstofproblematiek, de te dure grond in combinatie met te weinig investeringsruimte voor woningcorporaties en de nodige politieke heilige huisjes die nog steeds overeind staan.
Het bouwplan zou 100.000 woningen per jaar moeten opleveren. Tot nu toe ging het Rijk, de provincies en de meeste gemeenten uit van binnenstedelijke bouw. Daarbij gaat het vaak om kleinere bouwlocaties, waarvan de grond in sommige gevallen eerst gesaneerd moet worden en rekening moet worden gehouden met alles wat er al omheen staat. Dit maakt de nieuwbouwwoningen onnodig duur. Nieuwe vinexwijken in het groen kunnen deel van de oplossing zijn. Grote locaties in het groen hebben als voordeel dat er industrieel gebouwd kan worden, in een hoog tempo.
Momenteel ligt de bestemming van meer dan de helft van Nederland vast. Op die grond staan huizen of bedrijventerreinen, er lopen spoorlijnen overheen of het is natuur. Wat overblijft, is een ruimte van 1,5 miljoen hectare, de enige vrije ruimte die er in Nederland is. Dat land is voor 92 procent agrarische grond, dus helemaal vrij is het nog niet, maar landbouwgrond kan van functie veranderen.
Je hoeft niet veel grond te bezitten om macht te hebben. Belangrijker is waar die grond ligt en wat je ermee kunt. Waardevol is vooral grond die nog vrij is, die nog van bestemming kan veranderen. Over deze vrije ruimte zal het gevecht de komende jaren worden gevoerd.
De goede grond hebben op de juiste plek, daar draait het om. Een voorbeeld daarvan is de Purmer in Noord-Holland. Daar kochten projectontwikkelaars al in de tachtiger jaren van de vorige eeuw grond op met de gedachte dat daar ooit gebouwd zou gaan worden. Die vooruitziende blik wordt nu werkelijkheid en de grond is in waarde verveelvoudigd.
Door corona is er in Nederland een nieuw soort denken ontstaan. Er wordt anders gekeken naar het inrichten van een stad en de leefomgeving. Het concept van een 15-minutenstad (een plek waarbij alle voorzieningen binnen een kwartier te bereiken zijn) biedt mogelijkheden tot veel meer duurzaamheid. Maar die moeten dan natuurlijk wel eerst gebouwd gaan worden.
Kortom: om de ambitieuze bouwplannen te realiseren is er maar één echte optie, en dat is bouwen op agrarische grond.